Το ιδεολόγημα της άμεσης δημοκρατίας (χρονικό)

Σημείωση:
Το παρόν κείμενο (ελαφρώς επιμελημένο και άνευ των διηγήσεων) επαναλαμβάνεται εδώ:

Το ιδεολόγημα της άμεσης δημοκρατίας.

 


...Ας προβούμε σε μία απλή ενημέρωση... σαν να ήταν δημοσιευμένη σε μία “εντελώς αντικειμενική” εφημερίδα:

Στις 7 Ιουλίου, κατά τις 8 μ.μ. πραγματοποιήθηκε στην Πλατεία Συντάγματος η 2η Ημέρα Λαϊκής Ενημέρωσης και Διαβούλευσης σχετικά με την Αμεση Δημοκρατία.

Συμμετέσχον,
ως ομιλητές (αντιγραφή από το κείμενο της πρόσκλησης):

• Ο Χρήστος Γραμματίκας, εκδότης
  

• Ο Περικλής Κοροβέσης, συγγραφέας-δημοσιογράφος
  

• Ο Μιχάλης Λιανός, καθηγητής Κοινωνιολογίας(Universitι de Rouen- Haute Normandie)
  

• Η Ματίνα Παπαχριστούδη, δημοσιογράφος
  

• Ο Κωστής Τριανταφύλλου, συγγραφέας
  

με τοποθετήσεις:

• Ο Λευτέρης Καραγιάννης, εμπειρία από τις ομάδες βάσεις στη Γερμανία- προοπτικές ανάπτυξης άμεσης δημοκρατίας
• Μέλος από την συλλογικότητα για το δίκαιο και εναλλακτικό εμπόριο ‘Σπόρος’.
  Αναφορά στην αυτoοργάνωση στην διακίνηση προϊόντων στα πλαίσια της αλληλέγγυας οικονομίας.
  (Τέλος της αντιγραφής από το κείμενο της πρόσκλησης.)
 

Μετά το τέλος των ομιλιών “ένας συμπολίτης μας” - έκφραση του συντονιστή της εκδήλωσης - ζήτησε να αναγνώσει ένα κείμενο δηλώνοντας ότι, αυτό, είχε εγκριθεί ομόφωνα από την θεματική της πολιτικής εις την οποία συμμετέχει.

Κατόπιν μικρής συζήτησης περί του αν η ανάγνωση ήταν συμβατή προς την διαδικασία, το θέμα ετέθη στην κρίση των παρευρισκομένων οι οποίοι ψήφισαν υπέρ της ανάγνωσης. Χρειάστηκε να ψηφίσουν άλλες δύο φορές υπέρ της συνέχισης (τέσσερα και οκτώ λεπτά μετά την έναρξη) διότι ο συντονιστής πρότεινε την διακοπή της. Εν τέλει η ανάγνωση διεκόπη λόγω πολλαπλών θορύβων πηγή των οποίων ήταν τα στόματα ορισμένων παρευρισκομένων. Ο ομιλητής αρκέστηκε να πει:

“Για τα υπόλοιπα, εγώ είμαι εδώ, μπορείτε να με ρωτήσετε.”

Δημοσιεύουμε, κατ' αρχήν, το αιτιολογικό της (πρώτης) ψηφοφορίας έγκρισης:

Οι συζητήσεις περί της άμεσης δημοκρατίας εξακολουθούν να διεξάγονται καθώς και οι διαβουλεύσεις - αν με αυτό εννοούμε την ενός λεπτού ερώτηση που έχει την δυνατότητα να υποβάλει ...ο ένας στους δέκα από αυτούς που το επιθυμούν.

Το σοβαρότερο είναι ότι όλα αυτά διεξάγονται ερήμην των αντίθετων απόψεων. Ίσως οι διοργανωτές πιστεύουν ότι τέτοιες, αντίθετες απόψεις δεν υπάρχουν. Ίσως να προσπάθησαν να βρουν κάποιους θιασώτες τους και να απέτυχαν. Ίσως αυτό να το θεωρούν έλλειψη της διοργάνωσης... Ιδού λοιπόν εγώ προσφέρομαι με τις πενιχρές μου δυνάμεις να καλύψω, μερικώς, την έλλειψη αυτή. Καταθέτω την αντίθετη άποψή μου και προσφέρομαι να την αναγνώσω και να την υποστηρίξω.

(Ακολούθησε η πρώτη ψηφοφορία η οποία ενέκρινε τη ανάγνωση.)

Δημοσιεύουμε, εν συνεχεία το κείμενο:

(η ανάγνωση έπαυσε εις το σημείο που θα σημανθεί με αυτό τον τρόπο:

“####### ΠΑΥΣΗ ######”).

Το ιδεολόγημα της άμεσης δημοκρατίας.

“Αρχή πάσης ... επιστήμης, φιλοσοφίας, γνώσεως, μαθήσεως...” και πολλών άλλων... “Αρχή”, λοιπόν, “πάσης επιστήμης, η των ονομάτων επίσκεψις”...

Πόσες φορές και πόσοι συνομιλητές μου δεν έχουν συμφωνήσει με την παραπάνω ρήση;

Εν τέλει, ανακάλυψα πως όταν λέγουν “επίσκεψη”, εννοούν: “βίζιτα”. (Το τι εννοούν όταν λέγουν “βίζιτα”, το είχα, ήδη ανακαλύψει.)

Πόσοι από εκείνους που επαναλαμβάνουν επίμονα τον όρο “ΑΜΕΣΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ” έχουν ΕΠΙ ΣΚΕΦΘΕΙ επί του περιεχομένου του;

Εγώ, αγνοώ το περιεχόμενο αυτό.

Οι περισσότεροι μου εξηγούν ότι, το “άμεση”, μπαίνει για την αντιδιαστολή από την ψευδεπώνυμη “δημοκρατία” του κοινοβουλίου κτλ, κτλ.

Αν είναι έτσι, αυτό σημαίνει ότι αναγνωρίζουμε το “copy right” της “δημοκρατίας” εις εκείνους που την καπηλεύονται. Ότι “εκχωρούμε” εις αυτούς τις λέξεις, τις έννοιες και την γλώσσα μας. Ότι περιοριζόμαστε στην διεκδίκηση όχι της ουσίας αλλά, του επιπρόσθετου προσδιορισμού: “Δημοκρατία, παύλα, ουάου”: Αυτοί κατέχουν την “δημοκρατία” κι' εμείς το “ουάου”, στο οποίο, ο καθένας από 'μας, δίδει το περιεχόμενο που φαντάζεται, ενατενίζοντας το ασαφές νεφέλωμα που έχει στην φαντασία του.

Αλλά, μπορούμε να δεχθούμε ότι, εμείς, θα καθορίζουμε τις έννοιές μας με βάση τις παραποιήσεις που έχουν επιφέρει οι εχθροί τους;

Εάν είναι να υιοθετήσουμε, τον προσδιορισμό “άμεση”, για την δημοκρατία, θα πρέπει να εξηγήσουμε την διαφορά ανάμεσα στην “άμεση δημοκρατία” και την “δημοκρατία” τη “σκέτη”. Πάντως, δεν μπορούμε, λόγου χάρη, να λέμε ότι η διαφορά είναι πως η “άμεση δημοκρατία” προβλέπει την ανακλητότητα αυτών που ασκούν κάποιο καθήκον όταν, αυτό, είναι χαρακτηριστικό της δημοκρατίας της “σκέτης”.

Ας επί σκεφθούμε:

Κατ' αρχήν, πολιτική άνευ πόλεως και δημοκρατία άνευ δήμου δεν γίνεται... Και ας μου επιτραπεί να πω, πως το κοτόπουλο του πτηνοτροφείου δεν γίνεται νόστιμο με την προσθήκη γλυκόξινης σάλτσας. Η δήθεν νοστιμιά της σάλτσας, μας κάνει να καταπίνουμε ευκολότερα το άνοστο κοτόπουλο... Αυτός που λέγει: “Δημοκρατία με μπόλικο κέτσαπ”, “κέτσαπ”, λέγει. “Δημοκρατία”, δεν λέγει... Και ορθώς παρατηρεί ο - κατά τα άλλα - υπέρμαχος της άμεσης δημοκρατίας Κος Γιώργος Οικονόμου (ήταν σε προηγούμενο πάνελ):

“Η χρήση του όρου δημοκρατία...”, “...έστω και με την προσθήκη διαφόρων επιθέτων για τον προσδιορισμό των σημερινών κοινοβουλευττικών συστημάτων, είναι εσφαλμένη και παραπλανητική.

Αυτός που το πράττει... “απατά ή απατάται, άλλη εκδοχή δεν υπάρχει.”

(Τα αποσπάσματα από το βιβλίο του “Από την κρίση του κοινοβουλευτισμού στην δημοκρατία”, σελίδα 62.)

Δεν θα χρειαστεί να κοπιάσουμε πολύ για να αντιληφθούμε ότι η δημοκρατία είναι ανέφικτη στα πλαίσια του σημερινού καπιταλιστικού συστήματος. Άρα, ξεκαθαρίζουμε: Το “Άμεση δημοκρατία τώρα” είναι φενάκη.

Μήπως, λοιπόν, θα πρέπει να επανιδρύσουμε την “πόλη κράτος” (π.χ.) των Αθηνών, για να εφαρμόσουμε εκ νέου την δημοκρατία “την Αθήνησιν”; (Άνευ, βεβαίως, της συμμετοχής δούλων, μετοίκων, οφειλετών στο κράτος... α, και γυναικών.) Η ερώτηση απευθύνεται προς εκείνους που επιχειρούν να αντλήσουν επιχειρήματα αλιεύοντας σε θολές νοσταλγίες. Πάντως, η λέξη “άμεσος” δεν υπάρχει στα λεξικά της αρχαίας ελληνικής ούτε, βεβαίως, και η λέξη “direct”. Αυτό σημαίνει ότι το φανταστικό ταξίδι του νόστου θα γίνει διά θαλάσσης, της γαλανής και όχι διά της ερυθράς, του “κέτσαπ”.

Θα πει κανείς: “Τί είδους λογοπαίγνια είναι αυτά;”

Αλλά, ήταν δημοκρατική μου υποχρέωση να εναρμονιστώ προς το λογοπαικτικό περιβάλλον που έχει προκύψει. Την εξεπλήρωσα και προχωρώ, επί σκεπτόμενος επί των εννοιών:

Ορισμός της δημοκρατίας (ήτοι, ικανή και αναγκαία συνθήκη):

Δημοκρατία είναι η διαδικασία σύνθεσης των πολιτικών βουλήσεων των δημοτών προς εύρεση της συνισταμένης βούλησης, η οποία θα ΚΡΑΤΕΙ, εν όσω παραμένουν αμετάβλητες οι συνιστώσες της.

Εάν θα παρέθετα κάποια ανάλυση, έπειτα από μερικές σελίδες, μπορεί να έγραφα:

Ονομάζουμε “δημοκρατία των παρόντων” την περίπτωση κατά την οποία ολιγοπληθείς δήμοι ή, ολιγομελή τμήματα αυτών συνδιαβουλεύονται επί θεμάτων που τους αφορούν εν όσω τα μέλη τους παρευρίσκονται διά της φυσικής τους παρουσίας. Η “δημοκρατία των παρόντων”, μπορεί να ονομάζεται και “δημοκρατία πρόσωπο προς πρόσωπο” ή,“δημοκρατία μούρη με μούρη”. Μία ειδική περίπτωση της “δημοκρατίας πρόσωπο προς πρόσωπο” είναι η “άμεση δημοκρατία” για την οποία θα μιλήσω εν συνεχεία. Προς το παρόν θα επισημάνω ότι, σύμφωνα με τα πάρα πάνω, αυτή δεν έχει καμμία σχέση με κόλπα ιντερνετικά, ηλεκτρονικές διακυβερνήσεις και άλλα όνειρα εκείνων που απεργάζονται την παγκοσμιοποιημένη σιγή των αμνών. Αυτό ας είναι, το ελάχιστο εις το οποίο πρέπει να συμφωνήσουμε όλοι.

Εάν στα πλαίσια μίας συνδιαβουλευτικής ομάδας, κανείς δεν συμφωνεί με κάποιον άλλο ή αν, κανείς από αυτούς που συμφωνούν δεν μπορεί να τα πει καλύτερα από τον άλλο, δηλαδή, με τρόπο κρείτονα ή, αν ο άλλος δεν τηρεί σιγή όταν δεν έχει να πει κάτι “σιγής κρείττον” και αν όλοι οι παρευρισκόμενοι αδιαφορούν για την φειδώ του χρόνου, τότε, ο καθείς μιλά, για “πάρτη του”, άμεσα και χωρίς διαμεσολαβήσεις και, τότε, έχουμε την περίπτωση της “απολύτως καθαρής, άμεσης δημοκρατίας των αργόσχολων”. Ιδανική περίπτωση, οι ποικιλότροπες παρέες των καφενείων εις τις οποίες εάν έχει αποκατασταθεί ένα επίπεδο σχέσεων και συνεννόησης μετατρέπονται σε ουσιαστικά δημοκρατικές δηλαδή σε σχετικώς “άμεσες” και σχετικώς “έμμεσες” όταν, λόγου χάρη, κάποιος λέγει: “Πες τα ρε Θανάση, εσύ, που τα ξέρεις πιο καλά”.

Εις αυτό το επίπεδο, η δημοκρατία ή, η προ-δημοκρατία μπορεί να λειτουργήσει εντελώς φυσικά, χωρίς προέδρους της συζήτησης, χρόνους ομιλίας και ψηφοφορίες. Το πρόβλημα προκύπτει όταν κάποιος από την παρέα δεν παρευρίσκεται (π.χ.) για λόγους ανωτέρας βίας. Η γνώμη του ή, η δόξα του, θα εκπροσωπηθεί στην ομάδα; Πώς και από ποιόν; Και η απόφαση της ομάδας, μετά την συνδιαβούλευσή της, θα του μεταφερθεί; Α, εδώ, δεν αρκούν οι καλές προθέσεις. Για να τηρηθεί η αλήθεια, χρειάζεται ακρίβεια δηλαδή ακριβολογία, κυριολεξία κτλ. Δεν θα μπορούσε να είχε αναπτυχθεί η δημοκρατία στην Ελλάδα εάν οι κάτοικοί της δεν είχαν εξοικειωθεί με την αυστηρότητα των όρων, εάν δηλαδή δεν είχαν αναπτυχθεί τα μαθηματικά και η φιλοσοφία.

Τώρα, και αν ακόμη υποθέσουμε ότι η γνώμη εκείνου που απουσιάζει μπορεί να μεταφερθεί ή, να εκπροσω-πηθεί ικανοποιητικά, πώς θα μεταφερθεί η βούλησή του ή, η νόησή του; Δηλαδή, ποιος μπορεί να πει (π.χ.) ότι “εάν ήταν εδώ ο Θανάσης, θα εξακολουθούσε να έχει την ίδια γνώμη ή, θα επείθετο στην γνώμη του Ανδρέα”;

Αναπότρεπτα θα καταλήξουμε εις το ότι, η όποια απόφαση, θα πρέπει να ληφθεί ανεπηρέαστα όχι μόνο από την απουσία του Θανάση αλλά, ενίοτε, και από την ίδια του την ύπαρξη.

Με τέτοιες σκέψεις υποχρεωνόμαστε να συμπεράνουμε ότι:

Η δημοκρατία γεννιέται μόλις κάποιοι αρχίζουν να μπορούν να αποφασίζουν ερήμην των απόντων για πράγματα που οι απόντες θα υποχρεωθούν να τηρήσουν.

Όσοι το βρίσκουν άδικο αυτό καλούνται να θυμηθούν ότι η δημοκρατία προϋποθέτει τον δήμο και την πόλη. Και ότι η αρχική έννοια του δικαίου είναι η συμμόρφωση προς τα ήθη της πόλης. Αυτό εκφράζει η “ελέω τύχης” κλήρωση των μελών του δικαστικού σώματος των Αθηναίων (Ηλιαία).

Εμείς, οι “δυτικοί”, την λέξη “πολιτεία”, την κάναμε: “police”. Με τέτοια κατάντια, η φράση “τοις κείνων ρήμασι πειθόμενοι” αντιμετωπίζεται με ένα ηχηρό “πριτς” όταν, κάποιος, μπορεί να το αποφύγει και με ένα βουβό παράπονο όταν δεν μπορεί. Και το παράπονο μετατρέπεται σε φαντασιωτικές διαφυγές:

“Ρίξε μπόλικη “άμεση”, στη δημοκρατία...”

-Πού εφαρμόστηκε η “άμεση δημοκρατία”, ως πολίτευμα ή, ως σύστημα διακυβέρνησης;

Απάντηση: -Πουθενά.

-Πώς μπορεί να εφαρμοστεί και πού; Ας πούμε στην πολυπληθή χώρα της Κίνας;;;

Απάντηση: -Ας το αφήσουμε στην δημιουργική φαντασία των λαών...

-Πώς, τέλος πάντων, ορίζεται;

Απάντηση: -Καημένε, δεν ξέρεις ότι κάθε ορισμός περιορίζει... και δη την φαντασία;

Ααα, εδώ έχει δουλέψει αποτελεσματικά η ιδεολογία της ασάφειας και της απροσδιοριστίας...

####### ΠΑΥΣΗ ######               

Είπα πρωτύτερα για τα μαθηματικά...: Σήμερα, τα παιδιά μαθαίνουν στο σχολείο ότι το υπέροχο οικοδόμημα της γεωμετρίας μπορεί να συντεθεί χωρίς ποτέ να ορίσουμε τα δομικά του στοιχεία: Σημείο, ευθεία, επίπεδο. Οι φωστήρες που γράφουν τα βιβλία παραθέτουν ακαταλαβίστικες μεταφράσεις των ορισμών που έχει δώσει ο Ευκλείδης ώστε ο μαθητής να πει: “Καλύτερα χωρίς αυτούς”. Οι νέοι εθίζονται εις το να δέχονται όρους άνευ ορισμού, όπως, τώρα, την “άμεση δημοκρατία”. Έτσι όμως, αναδέχονται μεγάλους κινδύνους:

Αυτό που προβλέπεται να τους σερβίρουν σαν “άμεση δημοκρατία” θα έχει τόση σχέση με την δημοκρατία όση η “Μονόπολη” με την οικονομία. -Μπορώ να το αποδείξω. Όχι τώρα. Σε μία άλλη διαβούλευση που θα έχει σαν θέμα την κριτική του ιδεολογήματος της “άμεσης δημοκρατίας”...

Εν τω μεταξύ, οι προσηλυτιστές και προπαγανδιστές νεφελωδών ονείρων, έχουν στρατευθεί και έχουν επιστρατευθεί από καιρό. Εάν δεν χάνουν τον καιρό τους άσκοπα, τότε, ενεργούν σκοπίμως. Και, σκοπίμως αποφεύγουν να μιλήσουν συγκεκριμένα: Για να δυσκολεύεται η αντίκρουση των υποτιθεμένων θέσεών τους.

Προς το παρόν, αρκούμαι να τους επαναλάβω το ερώτημα:

Τί είναι αμεσοδημοκρατικό που δεν είναι, σκέτα, δημοκρατικό;

Παρεπόμενα:

Κατόπιν αυτών και μέχρι τούδε, δεν έχει επιτραπεί εις τον αναγνώστη του εν λόγω κειμένου να λάβει τον λόγο. Και θα λέγαμε ότι έχει εμποδισθεί αλλά δεν θέλουμε να αναφέρουμε θλιβερές λεπτομέριες...

11-7-2011